BLOG LESSLY

PLASTIK – wszystko co warto wiedzieć!

Plastik to słowo, które pierwotnie oznaczało „giętki i łatwy do kształtowania”. Jest lekki, wytrzymały i tani. Z niego są wykonane przedmioty codziennego użytku, elementy medyczne, kamizelka z kevlaru oraz elastyczna torba na kanapki. Spektrum zastosowań jest bardzo szerokie. Przedmioty wykonane z plastiku ułatwiają codzienne życie, a czasami nawet je ratują. Jednak przystępność cenowa oraz dostępność ma też swoją mroczną stronę. A nią jest zanieczyszczanie środowiska naturalnego.

Tworzywo jakim jest plastik zostało opracowane pod koniec XIX wieku a rozpowszechnione w latach 50. Wtedy produkcja wynosiła 2 mln ton rocznie a teraz 368 mln ton… Naukowcy przewidują, że do 2035 roku ta liczba się podwoi a do 2050 wzrośnie czterokrotnie! Jeśli tak się wydarzy, to w oceanie będzie więcej plastiku niż ryb.

plastik
Rozkład plastikowych śmieci w Oceanie Indyjskim

Definicja plastiku – co to dokładnie jest?

Plastik to dowolny syntetyczny lub półsyntetyczny polimer organiczny. Innymi słowy tworzywa sztuczne zawsze zawierają węgiel i wodór, chociaż inne pierwiastki mogą być obecne. Celuloza, materiał tworzący ściany komórkowe roślin, jest bardzo powszechnym naturalnym polimerem. Rogi nosorożca, skorupa żółwia czy kły słonia z kości słoniowej — wszystko jest zrobione z polimerów. Jednak, większość plastików przemysłowych jest wytwarzana z produktów petrochemicznych (ropy naftowej i paliw kopalnianych). Polimery syntetyczne składają się z długich łańcuchów atomów, ułożonych w powtarzające się jednostki, często znacznie dłuższe niż te występujące w naturze. 

Polimer używany do produkcji plastiku jest prawie zawsze mieszany z dodatkami, w tym barwnikami, plastyfikatorami, stabilizatorami, wypełniaczami i wzmocnieniami. Dodatki te wpływają na skład chemiczny, właściwości chemiczne i mechaniczne tworzywa sztucznego, jego koszt oraz czas degradacji (rozpadu na mikro, nano-plastik). 

Wybierzmy się na spacer po historii, aby zobaczyć, jak tworzywa sztuczne stały się tak integralną częścią naszej cywilizacji.

Krótka historia plastiku

  • W 1862 roku Alexander Parkes przedstawił pierwszy na świecie sztuczny plastik — Parkesine, czyli Celuloid.
  • W 1907 roku Leo Baekeland wynalazł bakelit, pierwszy w pełni syntetyczny plastik — co oznacza, że ​​nie zawierał żadnych cząsteczek występujących w naturze. Baekeland szukał syntetycznego substytutu szelaku, naturalnego izolatora elektrycznego, który miałby zaspokoić potrzeby szybko elektryzujących się Stanów Zjednoczonych.
  • W 1933 roku w Anglii powstał Polietylen (PE) i był ściśle utrzymywaną tajemnicą państwową, ponieważ lekki plastik został użyty do izolacji okablowania radaru, wystarczająco rozjaśniając je, aby można je było umieścić w samolotach.
  • Podczas II Wojny Światowej gdy nazistowskie Niemcy siały spustoszenie w całej Europie, zapotrzebowanie na dostawy wojenne rosło. Plastik był świetnym substytutem metalu. Doprowadziło to do oszałamiającej liczby innowacji w plastiku podczas wojny.
  • W latach 50 XX. wieku został wprowadzony poliester i polipropylen który wykazuje duże zdolności adaptacyjne. W tym okresie opracowano również polietylen o wysokiej gęstości (HDPE), obecnie najczęściej używany do produkcji plastikowych pojemników na np. mleko.

Najpopularniejsze rodzaje plastiku 

Tworzywa sztuczne są często określane akronimami dla ich wzorów chemicznych:

– Politereftalan etylenu: PET lub PETE

Jest trwałym tworzywem termoplastycznym, które wykazuje dużą odporność na chemikalia, promieniowanie o wysokiej energii, wilgoć, warunki pogodowe, zużycie i ścieranie. PET to plastik ogólnego przeznaczenia. Jest powszechnie stosowany do produkcji butelek na napoje, tacek na jedzenie, pojemników i jednorazowych naczyń.

Plastikowe butelki z woda wykonane z PET
Plastikowe butelki z wodą wykonane z PET

– Polietylen o dużej gęstości: HDPE

Polietylen o wysokiej gęstości (HDPE) to półelastyczny lub twardy plastik. Jest odporny na chemikalia, wilgoć i wszelkiego rodzaju uderzenia, ale nie wytrzymuje temperatur przekraczających 160 stopni C. Produkty HDPE mogą być bezpiecznie używane do przechowywania żywności i napojów, dlatego są używane do toreb na zakupy, toreb do zamrażarek, butelek na mleko, pojemników na lody i butelek na soki. Jest również używany do butelek szamponów i odżywek, butelek mydła, detergentów, wybielaczy i rur rolniczych.

– Polichlorek winylu: PVC

Polichlorek winylu (PVC) występuje zarówno w postaci sztywnej, jak i elastycznej. PVC jest trwały i może wytrzymać agresywne czynniki środowiskowe. PVC-U stosuje się do rur i kształtek hydraulicznych, okładzin ściennych, pokryć dachowych, pojemników kosmetycznych, butelek, ram okiennych i drzwiowych. PVC-P jest powszechnie stosowany do osłon kabli, pasków do zegarków, węży ogrodowych i podeszew butów. 

– Polipropylen: PP

Polipropylen (PP) to mocne, ale elastyczne tworzywo sztuczne, które wytrzymuje wysokie temperatury do 200 stopni C. Będąc lekkim materiałem, PP ma wysoką wytrzymałość na rozciąganie i jest wysoce odporny na korozję, chemikalia i wilgoć. Z polipropylenu wykonuje się pojemniki do dipów i lodów, opakowania chipsy, słomki, tacki do mikrofalówek, czajniki, meble ogrodowe oraz pudełka na lunch.

– Polietylen o niskiej gęstości: LDPE

Polietylen o niskiej gęstości (LDPE) jest miękki i elastyczny w porównaniu z HDPE. Polietylen o niskiej gęstości wykazuje dobrą odporność chemiczną i doskonałe właściwości elektryczne. LDPE jest kompatybilny z większością produktów spożywczych i chemii gospodarczej. Ze względu na bardzo duże wydłużenie wynikające ze swojej struktury molekularnej LDPE jest stosowany w foliach stretch. Ten półprzezroczysty plastik jest używany głównie do plastikowych opakowań do żywności, worków na śmieci, torebek na kanapki, butelek, czarnych rurek irygacyjnych, koszy na śmieci i plastikowych toreb na zakupy.

Jednak plastik nie taki fantastyczny 

Udogodnienia, jakie oferują tworzywa sztuczne, doprowadziły do ​​kultury gospodarki liniowej, czyli “kup, zużyj i wyrzuć”. Dziś tworzywa jednorazowe stanowią 40 procent plastiku produkowanego każdego roku. Wiele z tych produktów, takich jak plastikowe torby i opakowania do żywności jest używana zaledwie od kilku minut do godziny, a w środowisku naturalnych zostaną nawet na setki lat

Do tej pory wyprodukowano około 8,3 miliarda ton plastiku. Niewielka część tego plastiku jest nadal w użyciu. Szacuje się, że aż 5,8 miliarda ton rozpada się na mikroplastik na wysypiskach śmieci lub krąży niekontrolowanie w środowisku naturalnym.

Wszystkie te plastikowe śmieci to plaga dla środowiska. Ratunkiem w latach 80 miał być recykling. Jednak w skali światowej jedynie 9% plastiku jest poddawane recyklingowi. Większość, czyli 79% trafia na wysypiska śmieci a pozostałe 12% jest spalane. Nawet w krajach wysoko rozwiniętych współczynnik recyklingu rzadko przekracza 50% i nie można zapomnieć, że z każdym kolejnym procesem recyklingu materiał, tak zwany recyklat, jest niższej jakości od “raw material”. Produkty powstałe z recyklatu są mniej wytrzymałe i prędzej czy później trafią na wysypisko śmieci lub zostaną spalone. 

Drugim pomysłem na wszechobecny plastik miały być tworzywa sztuczne pochodzenia naturalnego, czyli tworzywa biodegradowalne i kompostowalne. Jednak są one droższe w produkcji oraz nie wykazują identycznych cech jak te ropopochodne. 

Rozklad plastiku trwa 500 lat
Rozkład plastiku może trwać ponad 500 lat

Plastik zalewa ziemię

Plastik został znaleziony w głębinach oceanów, lasach, w arktycznym lodzie i na bezludnych wyspach. Szacuje się, że każdego roku do oceanów trafia od 5 do 13 milionów ton tworzyw sztucznych.
Badanie z 2014 r. wykazało, że w oceanach unosi się około 244 000 ton plastiku. Z 244 000 ton znalezionych w oceanie, około 79 000 ton można znaleźć w Wielkiej Pacyficznej Wyspie Śmieci – masie pływających szczątków, która jest dwa razy większa od Teksasu.

Większość plastikowych śmieci w oceanach wypływa z lądu. Śmieci są przenoszone do morza przez główne rzeki, które działają jak przenośniki taśmowe, zbierając coraz więcej śmieci w miarę ich przemieszczania się w dół rzeki. Na morzu większość plastikowych śmieci pozostaje w wodach przybrzeżnych. Jednak, gdy porwie je prąd oceaniczny, to mogą się już znaleźć naprawdę wszędzie oraz tworzą się z nich tak zwane “wyspy śmieciowe”.
Na wyspie Henderson, niezamieszkanym atolu należącym do grupy Pitcairn, odizolowanej w połowie drogi między Chile a Nową Zelandią, naukowcy znaleźli plastikowe przedmioty z Rosji, Stanów Zjednoczonych, Europy, Ameryki Południowej, Japonii i Chin. Zostały przeniesione na południowy Pacyfik przez wiry i kołowy prąd oceaniczny.

Mikroplastik – w wodzie, powietrzu oraz organizmach żywych

Na morzu światło słoneczne, wiatr i fale rozkładają odpady z tworzyw sztucznych na małe cząstki, często o średnicy mniejszej niż centymetr. Te tak zwane mikrodrobiny plastiku są rozsiane i można je znaleźć w każdym zakątku globu. Od Mount Everest po Rów Mariański.

Mikroplastik rozkłada się dalej na coraz mniejsze kawałki, czyli nano plastik. Badania wykazały jego obecność w wodzie pitnej oraz powietrzu.

Mikroplastik został znaleziony w ponad 100 gatunkach wodnych, w tym w rybach, krewetkach i małżach. W wielu przypadkach te małe kawałki plastiku przechodzą przez układ pokarmowy i są wydalane bez konsekwencji. Okazało się jednak, że tworzywa sztuczne blokują przewody pokarmowe. Żołądki tak wypełnione plastikiem zmniejszają chęć do jedzenia, doprowadzając do niedożywienia a w następstwie śmierci. 

Mikroplastik jest dużym zagrożeniem dla ludzi i zwierząt.

LESSLY – koniec z jednorazowym plastikiem

Naszą misją w LESSLY jest ograniczenie zużycia plastiku. Dzięki nam, już nigdy nie będziesz musiał_a kupić środka czystości w jednorazowej, plastikowej butelce. 

Ekologiczne sprzątanie może być skuteczniejsze i lepsze dla Ciebie, Twojej rodziny oraz naszej Planety.

Więcej informacji na www.lessly.pl

Rewolucję w środkach czystości czas zacząć! 

Komentarze

    Dodaj komentarz

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

    Odkryj środki czystości i inne produkty bez plastiku

    Przyłącz się do ekologicznej rewolucji

    Newsletter

    Do pierwszego zamówienia

    Do pierwszego zamówienia koncentrat w prezencie gratis

    koncentrat w prezencie gratis

    Tylko wyjątkowe oferty, promocje i informacje o nowych produktach oraz dużo wskazówek, jak być bardziej eko na co dzień.

    Bezpieczne płatności

    Partnerzy logistyczni

    Lessly © Copyright 2024. All rights reserved.